Democratie in toolontwikkeling
Beste mensen,
Vanuit de City Deal organisatie merken we dat we nog niet goed genoeg vorm hebben gegeven aan het borgen van democratie in de tooltontwikkeling. We merken dat dit vragen oproept. Daarvoor onze excuses.
In de Dealtekst staat:
art. 2.3 Partijen stellen dat digitalisering en technologisering moet bijdragen aan een samenleving waarin iedereen in vrijheid kan leven en dat het moet leiden tot het versterken van de democratie. Die samenleving moet veilig zijn met een betrouwbaar maatschappelijk verkeer. Dat is niet altijd vanzelfsprekend of eenvoudig: ontwikkelingen door digitalisering en technologisering kunnen deze vrijheid en democratie ook bedriegen. Daarom moeten de ethische dilemma’s die door het Rathenau Instituut zijn benoemd in het rapport ‘Opwaarderen’ in acht worden genomen. Dat zijn: privacy, autonomie, veiligheid, controle over technologie, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, machtsevenwicht.
Dat is uitgewerkt in:
art. 4.1 Bij het beschrijven van de processen (zoals bedoeld in artikel 3.1) en het ontwikkelen van de instrumenten (zoals bedoeld in artikel 3.4), wordt uitgegaan van de volgende principes en randvoorwaarden:
art. 4.2 Principes zijn dat de processen en instrumenten democratisch zijn en bijdragen aan een duurzame stad.
art. 4.3 Democratisch – Er wordt rekening gehouden met de ethische dilemma’s die door het Rathenau Instituut zijn benoemd in het rapport ‘Opwaarderen’: privacy, autonomie, veiligheid, controle over technologie, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, machtsevenwicht.
We hebben dus met elkaar afgesproken dat de instrumenten die we ontwikkelen de democratie moeten versterken. In het opleverformulier vragen we hoe artikel 4.3 is opgepakt, maar we begrijpen nu dat dat wat te gemakkelijk is gevraagd en dat het soms een lastig te beantwoorden vraag is.
Tijdens de volgende City Deal meeting op 10 maart willen we daarom graag bespreken hoe we dat het beste kunnen doen. Daarover gaan we ook in gesprek met de mensen van de Ethiek-werkgroep.
Daarbij hebben we natuurlijk de nodige ethische tools als verzameld (oa door die werkgroep). Die vinden jullie in de Toolbox Slimme Stad: https://dutchmobilityinnovations.com/spaces/1251/toolbox-slimme-stad/smart-ethics Daarin vinden jullie onder ander meer onderstaande tools. Op 10 maart bespreken we hoe het toepassen van deze tools kan helpen in de toolontwikkeling.
>> Ethiektafel – De aanpak begeleidingsethiek is een participatieve methode die concrete handvatten biedt om technologie in de praktijk op een ethisch verantwoorde manier toe te passen. De aanpak leidt tot handelingsopties voor de technologie, voor de omgeving waarin die wordt toegepast en voor de mensen die ermee te maken hebben. https://dutchmobilityinnovations.com/spaces/1251/toolbox-slimme-stad/articles/smart-ethics/43734/begeleidingsethiek
>> Ethisch ontwerpspel – Dit spel kan worden ingezet om het gesprek over ethiek beter te stroomlijnen. Het biedt beleidsmakers, ontwikkelaars, filosofen en eigenlijk iedereen met een interesse in ethiek de mogelijkheid om met elkaar in gesprek te gaan over wat belangrijk is. Het helpt om de bewustwording te vergroten van de verschillende stakeholderperspectieven en moet bijdragen aan een meer constructief gesprek over AI en ethiek. https://dutchmobilityinnovations.com/spaces/1251/toolbox-slimme-stad/articles/smart-ethics/43733/ethisch-ontwerpspel
>> Moral game
In de Moral Game gaat de speler met 4 tot max 12 medespelers toewerken naar een gedegen besluit rondom een slimme technologie of dienst. De speler kruipt daartoe in de huid van de ambtenaar, wethouder, ondernemer of burger en probeer je op basis van je belangrijkste morele waarden en overtuigingen je standpunt te verdedigen. Je werkt als groep toe naar een meerderheidsstandpunt.
>> Smart & Leefbaar – In het boek ‘Smart & Leefbaar’ is te zien op basis waarvan politieke keuzes gemaakt kunnen worden. Dat doen we aan de hand van de zeven, door het Rathenau Instituut opgestelde, publieke waarden (privacy, autonomie, veiligheid, controle over technologie, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, machtsevenwicht). Per waarde geven we aan wat het wettelijk kader is en welke afwegingsruimte er is voor gemeenten. Zo is het boek een praktische handleiding voor het debat en de visievorming over de smart city dat door elke gemeente moet worden gevoerd.
https://future-city.nl/smartenleefbaar/
>> Opwaarderen
Dit rapport laat zien dat de overheid, de toezichthouders, het bedrijfsleven en de samenleving nog niet voldoende zijn toegerust om met de vragen van deze tijd om te gaan. We hebben onze apps, onze software en onze technologie wel regelmatig opgewaardeerd, maar we zijn vergeten om de maatschappij te updaten. Om digitaal koploper te worden, zijn vijf acties nodig.
