Staatssecretaris Knops: ‘Durf te experimenten met digitalisering’
Overheden worstelen met digitalisering. Dat staat een succesvolle slimme stad in de weg. Bestuurders pleiten dus voor een radicalere aanpak, waarbij markt en overheid samen werken aan een inclusieve en slimme digitale revolutie.
‘De overheid moet nu de slag maken naar een digitale overheid. Dat vraagt moed en een andere manier van werken. Je moet durven fouten te maken en te experimenteren, ook als iets uiteindelijk niet werkt. Innovatie betekent stappen voorwaarts zetten en niet bang zijn om te vallen’, zei Raymond Knops, staatssecretaris van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, tijdens een online rondetafelgesprek. Het gesprek was georganiseerd door de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ op de Innovatie Expo op acht april. Knops praatte met andere bestuurders en innovatieve bedrijven over de uitdagingen van het besturen en innoveren in een slimme stad.
Digitalisering is een steeds belangrijker thema in onze samenleving. Toch bleek uit een rapport van de tijdelijke Tweede Kamercommissie Digitale Zaken dat de overheid een update nodig heeft op dit gebied. Daarom is er sinds maart dit jaar een vaste commissie Digitale Zaken en is ook de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ opgezet vanuit Agenda Stad. In deze deal onderzoeken 51 publieke en private partijen welke kansen digitalisering biedt en welke instrumenten nodig zijn om de slimme stad mogelijk te maken. Knops: ‘Met de ondertekening van de City Deal willen we nieuwe techniek zo inzetten dat we én kansen benutten én een betere leefomgeving krijgen, én dat we dat op een democratische manier doen.’
‘We hollen als een ziek paard de digitale revolutie achterna’
Barbara Kathmann, Tweede Kamerlid voor de PvdA en voormalig wethouder te Rotterdam, nam ook deel aan het rondetafelgesprek. Zij is ook lid van de commissie Digitale Zaken. Kathmann is het met Knops eens dat de overheid meer stappen op het gebied van digitalisering moet durven maken. ‘We moeten ons als volksvertegenwoordigers realiseren dat de kennis over digitalisering in de maatschappij zit en dat wij die vooruitgang met politieke discussies vaak vertragen.’ Ze ziet een probleem in de achterstand van veel overheden op gebied van digitalisering. ‘We hollen als een ziek paard die digitale revolutie achterna en lopen daarom echt achter. Het is zaak om ons denken te veranderen.’ Volgens Kathmann maakt men nu vaak een onderscheid tussen de digitale wereld en de echte wereld, terwijl dit één wereld is.
Zowel Knops als Kathmann pleiten voor meer regie vanuit de overheid, maar ook voor het kijken naar de ideeën die vanuit de markt komen. Een van die marktpartijen is VodafoneZiggo. CEO Jeroen Hoencamp is blij met Kathmanns visie op digitalisering. Volgens hem moet digitalisering veel meer chefsache zijn. ‘Het moet niet alleen maar in een commissie gebeuren, maar ieder ministerie zou hiermee bezig moeten zijn.’ Verder zegt hij: ‘We moeten heel Nederland meenemen op dit gebied. Onderwijs en inclusiviteit zijn cruciaal in de digitale revolutie.’
‘Digitalisering is chefsache’
Hoe belangrijk inclusiviteit is voor democratie zag ook Michiel van Willigen, wethouder in Zwolle en mede-voorzitter van de G40-werkgroep Smart Cities in zijn eigen stad. In Zwolle zorgde de digitalisering voor meer betrokkenheid van inwoners met hun wijk. ‘Door de coronacrisis moesten we ineens schakelen van wijkplatforms naar digitale platforms. Verrassend genoeg werkte dat heel goed. Daarom pleit ik ervoor om vooral ook inwoners mee te nemen in de digitale revolutie en niet alleen technici. Met behulp van digitalisering kun je een meer open en inclusievere samenleving realiseren.’ Die kansen van digitalisering moeten dus beter worden benut, aldus Van Willigen.
De wethouder van Apeldoorn, Wim Willems beaamt dat. Hij is naast zijn werkzaamheden als wethouder ook voorzitter van de G40-werkgroep Smart Cities. ‘Gemeentes moeten meer ruimte krijgen om te innoveren’, zegt hij ook. Willems vindt het jammer dat de mogelijkheden van techniek nu vaak niet goed worden gebruikt. ‘Ik zou graag drones willen inzetten in mijn gemeente, maar men is heel terughoudend met het gebruiken van dat soort innovaties.’
Knops is het eens met die constatering. ‘We moeten mensen meer meekrijgen rondom digitalisering. Dat begint bij meer onderwijs en inclusiviteit en een andere politieke houding. Elke investering is een stap voorwaarts naar een meer digitale democratische samenleving.’
